Oaled ar Vro-Bagan [Le foyer culturel du pays Pagan]

23 mai 1973
04m 30s
Réf. 00608

Notice

Résumé :

Ur strollad tud yaouank eus aodoù bro Leon en em gav asambles, en-dro d'ar brezhoneg, da sevenadur ar vro ha da c'houlennoù o rummad-oad. [Des jeunes gens de la côte du Léon se retrouvent autour de la langue bretonne, de la culture et des préoccupations de leur génération.]

Type de média :
Date de diffusion :
23 mai 1973
Source :
ORTF (Collection: Breiz o veva )
Personnalité(s) :
Langue :
Breton

Éclairage

Dre ar sonerezh (Alan Stivell, Gilles Servat, festoù-noz niverus...) e weler sevenadur Breizh o tont en-dro, goude bezañ bet gwallgaset ha diskouezet evel un dra bennak mezhus. Met testoù-all eus ar cheñchamant spered-se a weler ivez. E kement korn eus ar vro e krog tud yaouank da sevel traoù, a-stroll, evit reiñ nerzh en-dro d'ar sevenadur poblek, ha dreist-holl d'ar yezh. E Roazhon, da skouer, e oa ganet Skol an Emsav e 1969, diwar youl tud yaouank-all. Ha prestik e vo, e kêrioù bras Breizh, skourroù eus ar gevredigezh, gant ar pal reiñ kentelioù brezhoneg ha lakaat ar yezh da vevañ, er vuhez bemdez ha da skouer e stourmoù niverus ar mare.

Er memes bloavezh (1969), er vro Bagan, war an aodoù etre Plouneour-Traezh ha Plougerne, eo deuet ur strollad dañs hengounel da vezañ un Oaled sevenadurel. N'eo ket folkloraj a fell d'an dud yaouank-se kinnig ken met kentelioù yezh, sonerezh, c'hoariva, ur gazetenn divyezhek diwar-benn buhez ar vro, ar stourmoù sokial, kudennoù an endro. En ur varakenn e koad, evel ar re a oa bet savet da lojañ annezidi Brest goude ar brezel emañ Oaled sevenadurel ar vro Bagan.

Eus an oaled-se e tiwano “Strollad ar Vro Bagan” ur strollad c'hoariva kaset war-raok gant Goulc'han Kervella a lako ur bern tud da zizoloeiñ yezh ha sevenadur o bro.

Mathieu Herry - Kalanna

Version française

C'est par la musique d'Alan Stivell et de Gilles Servat et par la multiplication des festoù-noz, que la culture bretonne revient sur le devant de la scène après avoir été présentée comme honteuse pendant de nombreuses années. Mais d'autres indices témoignent de ces changements. Dans de nombreuses régions bretonnes, des jeunes gens se regroupent pour promouvoir la culture populaire et surtout redonner vitalité à la langue bretonne, délaissée elle aussi. A Rennes, un groupe fonde Skol an Emsav en 1969, et rapidement, le mouvement essaime dans de nombreuses grandes villes. L'objectif est de proposer des cours et de faire vivre le breton, dans la vie quotidienne et dans les luttes qui agitent la Bretagne à cette époque.

La même année (1969), dans le pays Pagan, sur la côte nord du Finistère entre Plounéour-Trez et Plouguerneau, un groupe de danse traditionnelle se transforme en foyer culturel. Ils ne souhaitent pas proposer du folklore mais des cours de langue bretonne, de musique, de théâtre, un journal bilingue sur la vie du canton, les luttes sociales, les problèmes économiques et environnementaux. Dans une baraque en bois, comme celles qui ont logé nombre de Brestois après les bombardements de la Seconde Guerre mondiale, ils ont installé leur Foyer culturel du pays Pagan (Oaled sevenadurel ar vro Bagan).

Ce foyer sera à l'origine de la troupe de théâtre Ar Vro Bagan, animée par Goulc'han Kervella qui depuis quarante ans mène un travail d'éducation populaire en langue bretonne.

Mathieu Herry - Kalanna

Mathieu Herry

Transcription

Youenn Troal
Ar brezhoneg n'eo ket evito ul letonenn dirak an ti, n'eo ket evito ur podad bleud, ur podad bleunioù, ur podad fleur war ar prenestr, mes ur yezh penn da benn, ur yezh evit naontek kant trizek ha tri-ugent, ur yezh evit ar c'hantved a zeu.
Yann-Bêr Premel
Da gentañ tout e oa ur c'helc'h keltiek e Brignogan ha goude-se eo bet goulennet digant paotred ha merc'hed Plouneour dont e barzh ivez. Hag o welet e zae kuit an dud yaouank a-benn ur bloaz pe zaou goude-se, ez eo bet klasket cheñch an traoù, peogwir... 'fin, ar c'horroll hag ar c'han e unan ne oa ket a-walc'h evit...
Youenn Troal
Ya setu, o peus savet un oaled sevenadurel, un oaled culturel, amañ e Brignogan... e Kerlouan kentoc'h.
Yann-Bêr Premel
Ya, erfin, ledanet eo bet, 'fin brasaet eo bet, peogwir a-raok n'e oa nemet Plouneour ha Brignogan ha bremañ ouzhpenn-se eo deuet paotred Gwiseni, Kerlouan neuze ha Plouider ivez e-barzh. Hag ar c'horoll hag ar c'han 'zo bet dalc'het memestra, nemet traoù all zo bet graet evel... studioù war kudennoù ekonomikel, ar gouren ivez, ur strollad gouren gant ar FALSAB oa bet savet... petra 'zo bet c'hoazh ?
Youenn Troal
Kentelioù brezhoneg...
Yann-Bêr Premel
Kentelioù brezhoneg, ya. Er varakenn, neuze. Klasket eo bet ul lec'h evit bezañ... evit gellout ober kentelioù ha repetisionoù ha tout, setu... goude bezañ bet e Plouneour e skol ar Seurezed hag e Brignogan a-raok, hon eus klasket sevel ur barakenn e Kereog amañ, hag Aotrou maer Plouneour 'n eus roet an aotre deomp da sevel ar varakenn 'bet prenet e skol Gwiseni.
Maer Plouneour-traezh
Me soñj eo un dra vat ha talvoudus d'ar re yaouank d'en em vodañ kenetrezo, evit kemeret o flijadur hag evit deskiñ yezh hor bro.
Inconnu
Tud kalonek int ivez da gas en-dro festoù-noz, a ra laouenidigezh hor parrezioù dre o dañsoù hag o c'hanaouennoù dudius.
Maer Plouneour-Traezh
Fiziañs bras am eus e kendalc'ho Oaled ar Vro-Bagan da vont war-raok. Ar c'honseil, evit sikour anezho, a ro bep bloaz mil lur.
(Musique)