Retour à accueil

An ambleudadeg ed du [Le foulage du blé noir]

21 août 1989
04m 08s
Réf. 00853

Notice

Résumé :

Ganet e fin an naontekvet kantved, Anna Blaise-Bodénant a gont buhez an dud d'ar c'houlz-se e-barzh ar Porzhe e-kichen Douarnenez hag an devezhioù labour p'en em vode an dud hag p'en em sikoure evit al labourioù tenn evel an ambleudadeg ed du. [Née le 20 mars 1920, Anna Blaise Bodénant raconte la vie des gens à cette époque dans le Porzay, près de Douarnenez et les journées de travail quand les gens se rassemblaient et s'entraidaient pour les gros travaux comme le foulage du blé noir.]

Type de média :
Audio - Radio
Date de diffusion :
21 août 1989
Source :
Radio France (Collection: Beilhadeg e Breiz Izel )
Personnalité(s) :
Anna Blaise-Bodénant
Thèmes :
Langue :
Breton

Éclairage

Animatour e Radio Breizh-Izel etre 1982 ha 1994, Daniel Jekel a rayo war-dro an abadenn "Beilhadeg e Breizh-Izel", un abadenn savet gantañ, e-lec'h ma glasko bezañ an tostañ posubl eus tud ar vro en ur vont e darempred gante ha dastum pinvidigezh hor sevenadur ha memor ar vro.

Amañ e lak Anna Blaise-Bodénant da gontañ deomp an ambleudadeg ed du. Gwechall e veze hadet gwinizh du e pep lec'h e Breizh. Goude an eost, e oa ret d'an dud ambleudiñ an ed du, da lârout eo frikañ ar greun gant an dreid evit tennañ kuit an douar a oa chomet peget hag ar bluskenn a c'holoe ar greun hag a roe a-hend-all ur blas c'hwerv d'ar bleud. Al labour-se a veze graet er gêr a-raok kas ar greun d'ar vilin.

Ifig Troadec - Dastum

Version française

Créateur et animateur de la fameuse émission "Beilhadeg e Breiz-Izel" (Veillée en Basse-Bretagne) de 1982 à 1994 aux débuts de la station Radio Bretagne Ouest, Daniel Jéquel a su conjuguer radio de proximité et richesse du contenu en faisant vivre et entendre la mémoire de tout un pays.

Ici il revient avec Anna Blaise-Bodénant sur le foulage du blé noir dans le Porzay. Autrefois cultivé en Bretagne, le blé noir demandait après sa récolte à être foulé aux pieds pour en ôter la terre ainsi que la pellicule brunâtre entourant le grain qui donnait un goût amer à la farine. Cette opération était faite à la ferme avant de porter le grain au moulin.

Ifig Troadec - Dastum

Ifig Troadec

Transcription

Anna Blaise-Bodénant
Amañ du-mañ e oa pemp krouadur hag d'ar mare-se e oa c'hoazh an tad kozh hag ar vamm gozh deus an daou du, setu an dra-se a-benn ma vez kontet toud a rae unnek a-wechoù deus kostez an daol, pa oa toud an dud asambles. Met bremañ mag vez kistion da reunisañ anezhe vat, e vefe kalz a seurt peogwir tri, nann pevar a zo dimezet hag en deus bep a grouadur. Setu n'ho peus ket nemet kontañ !
Daniel Jequel
Ya. Met ar re-se ne vezont ket ganeoc'h bemdez neuze ?
Anna Blaise-Bodénant
Ah nann, nann, nann. Nann, nann, met a-wechoù en em reunisomp ha goude se e teu, ha goude se 'zo... Mamm-guñv on memes, daouzek gwech on mamm-gozh ha mamm-guñv on ur wech ha prest da vezañ ur wech all... Ha 'm eus ur paotr yaouank nav vloaz war 'n ugent c'hoazh er gêr, ah ah ah ! Ha ne vez ket gwelet alies...
Daniel Jequel
Pa vize labourioù d'ober amañ gwechall neuze ne vize ket ret deoc'h mont da glask tud deus ul lec'h all ?
Anna Blaise-Bodénant
Neuze ar machin a vez bremañ... An dud en em sikoure d'ober al labour an eil kêr d'eben pa vize labour tenn d'ober, d'ober an eost, d'ober ar foenn, an dud en em sikoure. Peogwir neuze d'ar mare-se ne oa ket a c'hezeg hag ar c'hirri ne oa ket c'hoazh memes kirri, kaout soñj er bloavezh tri ugent. Setu e vize kouch an dornañ ha kouch ar foenn. Hag an ambleudadeg ed du !
Daniel Jequel
Penaos e vez graet an ambleudadeg ed du ?
Anna Blaise-Bodénant
Ah ! An ambleudadeg ed du e vize tennet toud ar boteier hag e vize graet ur bern uhel
Georges
E-barzh al leur...
Daniel Jequel
Ya. Met a-wechoù e vize lakaet e-barzh al loch ivez.
Anna Blaise-Bodénant
Ne vize ket atao e-barzh al leur. Hag e komañse da c'hoari an dro dezhañ neuze evit pilat anezhañ ken ac'hane e vize pilet-tre. Hag e-barzh ar c'horn en duchenn e vize lakaet ur plac'h yaouank hag ar re-all a gane dezhi en ur c'hoari an dro : "Plac'hig an Douar Nevez, trala lalala lala, Plac'hig an Douar Nevez mat emaoc'h c'hwi aze !" Hag ar plac'h yaouank a responte : "Madig awalc'h em on amañ, trala digeda lonla, Madig awalc'h em on amañ ma vez roet din an hini a garan !" Ah, ah, ah ! "An hini a garan a zo en arme, trala digeda lonla, An hini a garan a zo en arme, distreiñ a ray adarre !" Ha goude se e vize troet ha troet gante neuze !
Georges
Ac'han a vez ledet ar bern...
Daniel Jequel
A-benn neuze e kouezhe ar plac'h yaouank neuze ?
Anna Blaise-Bodénant
Ah, ah, ah, ben ya !
Georges
Hag an hini a bake anezhi neuze ?
Anna Blaise-Bodénant
Penaos... n'em eus ket achuet anezhi... ne oan ket o soñjal lâret kement-se ! N'emañ ket ganeoc'h en-dro ? "An ordrenet a zo ivez, trala digeda lonla, An ordrenet a zo ivez bouch an eil d'egile ! Pevar [anezhe] a oa prenet c'hoazh, trala digeda lonla, Pevar [anezhe] a oa prenet c'hoazh, an neb a gar a voucho c'hoazh !" Hag an hini en doa c'hoant a vouche dezhi, d'ar plac'h ! Neuze e oa an ambleudadeg ed du !
Daniel Jequel
Ne oa ket droed da vouchañ nemet da unan ?
Anna Blaise-Bodénant
Ah ben, honnezh e vize ramplaset goude se. Goude se ur plas da lakaat un all en he flas, ac'han e vize bernet eta peogwir an dra a bade ur penndevezh !
Daniel Jequel
Ha ya ?
Anna Blaise-Bodénant
Ha ya evit diskoultra, tennañ ar bluskenn toud diwar ar greun evitañ da vezañ prop evit mont d'ar veilh ! Me am eus gwelet an dra-se pa oan bihan.
Daniel Jequel
Ya
Anna Blaise-Bodénant
Ha deus an dra-se em eus dalc'het soñj met an ambleudadeg ed du !