Bro-Vaod [La région de Baud]

16 mars 1974
04m 07s
Réf. 00609

Notice

Résumé :

En ur skolaj eus Baod e heulier ar c'hentelioù brezhoneg kinniget d'ar skolajidi a zo dedennet gant ar yezh. [Un collège d'enseignement général de Baud, dans le Morbihan, propose des cours de breton aux collégiens intéressés.]

Type de média :
Date de diffusion :
16 mars 1974
Source :
ORTF (Collection: Breiz o veva )
Lieux :
Langue :
Breton

Éclairage

E-touesk ar c'hantadoù a skolajidi a zo e skolaj publik o deus lod dibabet heuliañ kentelioù brezhoneg pe abadennoù kan e brezhoneg, kinniget gant o skol. Tamm-ha-tamm, diwar goulenn skolidi, kerent, hag alies diwar youl kelennerien a gustume kelenn danvezioù-all e krog ar skolioù, ha dreist-holl en eil-derez, da ginnig kentelioù brezhoneg, diret, d'o skolajidi. En diell e heulier unan eus ar c'hentelioù-se, hag e klever ivez ur strollad tud yaouank o kemer perzh e laz-kanañ ar skolaj. N'eo ket souezhus moarvat klevet anezho o kanañ “Son ar chistr”, unan eus ar c'hanaouennoù brudet en-dro gant Alan Stivell.

Kompren a reer perak o deus lod eus ar skolajidi-se divizet heuliañ seurt kentelioù. Santout a reer anezho mennet ha gant ar c'hoant derc'hel ar yezh bev en o c'horn-bro. Daoust d'o brezhoneg bezañ diasur a-walc'h ne santer ket o deus aon da gaozeal ar yezh, er c'hontrol d'ar gelennerez goulennataet e penn-kentañ an diell. Gwelet a reer war he dremm he deus kollet hi ar boaz komz brezhoneg.

Mathieu Herry - Kalanna

Version française

Certains collégiens, sur la centaine que compte le collège public de Baud, dans le Morbihan, ont choisi de suivre des cours de breton ou des cours de chant en langue bretonne. Petit à petit, à la demande des élèves, de leurs parents ou de certains professeurs qui enseignaient déjà d'autres matières, les établissements de Basse-Bretagne ont commencé, à la fin des années 1960 et surtout au début des années 1970, à proposer des cours, optionnels, de breton. Ce document présente un de ces cours, consacré à la géographie des pays celtes. On entend également une chorale de jeunes collégiens entonner "Son ar chistr" une chanson populaire, remise au goût du jour par Alan Stivell. Cet extrait d'archive permet de comprendre les motivations de certains des élèves qui choisissent de suivre ces cours en langue bretonne à Baud : maintenir vivante la langue du pays, apprendre à lire et écrire une langue qu'ils entendent depuis leur enfance. Les jeunes filles interrogées semblent motivées et sans complexes quand elles parlent, bien qu'elles soient toujours en apprentissage. C'est un peu le contraire quand une responsable du collège d'enseignement général est interrogée en début de document. L'expression peu convaincue de son visage laisse penser que le breton n'est pas une langue dans laquelle elle a gardé l'habitude de s'exprimer.

Mathieu Herry - Kalanna

Mathieu Herry

Transcription

Kazetenner
E Baod ivez 'mañ ar skolioù hag ar skolajoù evit bugale ar vro. Bez 'zo daou CEG bras. Hini ar veleien hag an hini laik. E lec'h ez eo bet dibabet un doare dudius ha plijus war un dro, da implij un dek dre gant. Evel ma lavar deomp an itron Grangeot.
Itron Grangeot
Ur CEG bras eo.
Itron Grangeot
C'hwec'h kant ha daou-ugent a zo. Ya. Eus ar c'hampagn Baod.
(Silence)
Itron Grangeot
Ah durant dek dre gant, aotrou Bocher deska breton da vugale ha Aotrou Delpoux a ra ur c'horal breton.
Kazetenner
Ha kement-se a blij d'ar re yaouank ?
Itron Grangeot
O ya, ya, ya. Ur bochad a faota deskaat breton.
(Musique)
Aotroù Bocher
Hiriv eh an da genderc'hel get ar gentel am boa graet ar werzh diwezhañ, diàr-benn ar veaj a ra Nicole e Bro-Gembre. Soñj 'p eus, ya ?
Ar c'hlasad
Ya.
Aotroù Bocher
Setu Breizh, amañ, get Bro-Gwened, Bro-Gerne ha Bro-Leon. Eus a Rosko e ya da vro-Saoz. Setu Breizh amañ en dro... ha Bro-Saoz, ag he ya da b/Plymouth... Plymouth 'zo amañ... Hag a b/Plymouth, eus Plymouth e ya da Vro-Gembre, da Gerdiz. 'Ma, piv eo Nicole ?
Skolajiadez 1
Nicole 'zo ur bretonez yaouank...
Aotroù Bocher
Ya, a ven emañ ?
Skolajiadez 1
Da Baod...
Aotroù Bocher
A Vaod.
Skolajiadez 2
Hi ya da basiñ he vakañsoù da Bro-Gembre...
Skolajiadez 3
Mont a ra betek Rosko get ur c'harr-tan...
Aotroù Bocher
Desket 'vez brezhoneg dezhe dre m'o deus goulennet deskiñ. Ar re yaouank a faote dezhe deskiñ brezhoneg. Desket 'vez latin dezhe, ne welan ket perak ne vehe ket desket brezhoneg dezhe, peogwir 'plij 'dezhe gober. N'int ket ganet tout e Baod, met tro-ha-tro da Vaod. Lod 'zo a Bleuigner, a Landevan ag e klevont komz brezhoneg er gêr bemdez. Ha setu perak, emañ ret deskiñ dezhe ar brezhoneg e glevont er gêr, mes ret e vez deskiñ dezhe skrivañ ha lenn brezhoneg a welin er c'hazetennoù memestra. Setu perak e vez desket dezhe komz brezhoneg èl ma klevont er gêr ha skrivañ èl ma vez skrivet. Kêrbenn Bro-Gembre, eo. Kerdiz a zo kêrbenn, capitale Bro-Gembre. Ha Plymouth a zo e Bro-Gembre ivez ?
Ar c'hlasad
Nann ! E Bro-Saoz !
Aotroù Bocher
E Bro-Saoz, ya.
Skolajiadez 4
Me zeska brezhoneg perak me zo bretonez ha rak ar bretoned renka kaoz langaj e vro.
Kazetenner
Aes eo deskiñ brezhoneg ?
Skolajiadez 5
Ya, kar me komza brezhoneg a berped. Aes eo skriviñ brezhoneg e'it galleg.
Kazetenner
Ha petra e vez desket deoc'h e-pad ar c'hentelioù ?
Skolajiadez 6
Ni a desk ecriviñ... skriviñ ha lenniñ brezhoneg. Ha kanañ ivez.