L'occitan a la Val d'Aran e en Catalonha

La Val d’Aran es una valada pirenenca situada en Espanha dins la comunautat autonòma de Catalonha e poblada d’environ 8.000 abitants. Sa situacion geografica e politica a permés que s’i mantenga una practica de l’occitan mai granda que dins la rèsta de l’espaci occitan. En efièch dempuèi 1979, la constitucion espanhòla a permés la co-oficialitat d’autras lengas que l’espanhòl dins las comunautats autonòmas : es çò que se ditz lo federalisme lingüistic. A aquel títol lo catalan a fach l’objècte d’una politica volontarista de las autoritats regionalas per restablir son usatge dins la societat catalana aprèp de decennias d’interdiccion. Aquesta politica s’es espandida a la lenga d’òc tre 1979 amb un estatut especial acordat a la Val d’Aran al títol de sas particularitats lingüisticas e culturalas.  Aqueste quadre legal a permés la mesa en plaça d’un servici encargat de la normalizacion lingüistica del catalan e de l’occitan.

La « normalizacion lingüistica » designa l’accion menada sus l’usatge d’una o mantuna lenga en circulacion dins una societat. Se pòt agir de crear un sistèma d’escritura estandardizat, un lexic adaptat als besonhs comunicatius dels usatgièrs, de diccionaris, de gramaticas… Dins l’archiu, aquesta accion es acomplida pels lingüistas de la Direcció General de Política Lingüística que trabalhan sus un diccionari en linha. Pòt tanben concernir la reconeissença juridica e sociala de la lenga. La reconeissença juridica s’aquerís per l’oficializacion ; la reconeissença sociala, per la visibilitat dins l’espaci public e la valorizacion de las practicas lingüisticas e culturalas. La visibilitat donada pel govèrnament catalan a l’occitan es en aqueste sens fòrça importanta, coma ne testimònian los mots del presentator del jornal, que s’exprimís en occitan sus la television catalana. Enfin, normalizar una lenga es donar als abitants los mejans de l’aquerir e de la mestrejar. Aquò passa pel sistèma educatiu, mas tanben per la creacion de ressorsas per permetre als adultes d’aprene la lenga. D’aqueste biais, se vei dins la vidèo un cors dispensat per adultes dins un organisme public a Barcelona. La Val d’Aran, coma la rèsta de Catalonha, a tanben mes en plaça dempuèi 2009 un sistèma d’educacion que fa una granda plaça a l’occitan.

L’oficializacion de la lenga d’òc en 2006 es un pas suplementari dins la normalizacion de l’occitan en Val d’Aran. Aquò li permet d’espandir l’estatut que ne benefícia a l’ensemble de Catalonha. Aqueles mejans de defensa de la lenga son particularament important per aquesta lenga minorizada que, fins a 2008, existissiá pas encara a l’esgard de la Constitucion francesa.