La desaparicion d'un mestièr : lo gematge

En 1972, Pèire-Andrièu Delbeau passa una partida de son temps dins una cabana de resinièr del bòsc domanial de La Canau. Originari d’aqueste vilatge medoquin que s’es dotat tre lo començament del sègle XX d’una estacion balneària, assistís dins los ans 1960 a la massificacion del torisme e al recul de las activitats e de la cultura tradicionalas, ligadas dempuèi lo sègle XIX e la fixacion de las dunas per l’implantacion d’un grand bòsc de pins, a l’espleitacion forestièra (fusta, resina).



Mesa en plaça en 1963, la mission interministeriala d’amainatjament toristic del litoral de Lengadòc e Rosselhon, tanben apelada plan Racine, aviá lançat la creacion d’estacions balneàrias sul litoral oèst-mediterranèu (Pòrt Camarga, Lo Motàs, Lo Cap d’Agde, Pòrt-Leucata …) per fin en particular d’ofrir de novèls desembocats economics a una economia tradicionala fondada en granda partida sus la viticultura alara en crisi, e per respondre a l’afluéncia dels refugiats pès-negres d’Argeria. En 1967, es al torn del litoral aquitan de beneficiar d’un dispositiu d’aquesta mena amb la creacion de la Mission interministeriala d’amainatjament de la còsta aquitana (MIACA). Se vòl evitar las derivas constatadas en Lengadòc, en particular l’especulacion immobiliària, la MIACA a per objectiu de s’apiejar sul desvolopament del torisme de massa per contribuir, pel biais de la creacion d’estacions balneàrias e d’amainatjaments toristics suplementaris dins las estacions existentas, a dinamizar l’economia regionala. Es lo cas a La Canau, ont la Zòna d’amainatjament concertat (ZAC) de l’Ardilosa prevei en 1972 la creacion de 22 000 lièches sus 443 ectaras, dont 400 de bòsques.

 Al moment qu’aqueste reportatge es virat, Pierre-André Delbeau es vengut dempuèi 1969 una de las figuras de proa de la novèla cançon occitana, ligada al movement occitanista e noirida en particular de las tèsis economicas e politicas desvolopadas tre 1962 pel Comitat occitan d’estudi e d’accion (COEA). Al començament d’aquesta vidèo, se retròba Delbeau dins sa cabana, enrodat de vièlhs resinièrs. Canta lo primièr coblet de sa cançon Planh per la mòrt d’un mestièr.



Es l’ocasion de lançar la discussion que s’enseguís, a prepaus justament d’aqueste Pelòta, que Delbeau n’atribuís la mòrt non pas al càncer que l’a tuat, mas d’en primièr al fach que vesiá desaparéisser son mestièr, e mai largament son biais de vida. Aqueste biais de vida, es justament lo qu’ensaja d’adoptar Pèire-Andrièu Delbeau per contunhar de lo far existir : dins los pins, pròche de la natura dins la quala se cèrca una partida de sa subsisténcia coma ven lo rapelar, pendent la cançon que clausura la vidèo, lo plan sul rastelièr a fusilhs e las cartochas de caça.



La question que se pausa finalament, qu’es una de las tematicas màgers de la revendicacion occitana de l’epòca, es la de la possibilitat o pas d’una coabitacion entre l’industria toristica e de mestièrs tradicionals que son preses per la concurréncia d’industrias mai modèrnas o de païses de la man d’òbra mens cara. Corollària d’aqueste desvolopament economic tant guinhat dins aquesta vidèo : l’obligacion pels joves del país de partir per poder viure melhor, non solament perque l’economia tradicionala se morís, mas tanben perque lo desvolopament toristic rend mai dificila la vida sus plaça.

La cançon que clausura l’extrach, Los cavalèirs, evòca l’espèra dels cavalièrs de l’Apocalipsi que vendràn reversar lo novèl òrdre economic impausat per l’Estat central. Se plaça ela tanben dins la linhada dels eslogans ofensius de la revendicacion occitana de l’epòca.