Marie Rouanet
Notícia
Resumit
Per las carrièras de Besièrs, Maria Roanet evòca sa vila natala, e la lenga occitana, lenga dels vençuts, de paures e d’alienats. Illustra sos prepauses en contant, en occitan, un sovenir d'escòla. Puèi, al mitan de batariás de polalhas, interprèta la cançon Los Uòus. Sus las nautors de Besièrs, l'artista precisa son engatjament per la lenga e la cultura occitanas, e los objectius que se fixa per l’avenidor.
Lenga :
Data de difusion :
01 julh. 1976
Esclariment
Informacions e crèdits
- Tipe de mèdia :
- Colleccion :
- Realizator :
- Sorsa :
- Referéncia :
- 00082
Categòrias
Tèmas
Luòcs
Personalitats
Esclariment
Contèxte istoric
Par
Se Maria Roanet es uèi mai coneguda en tant qu’autora per sos romans e ensages en francés, es tanben una actritz importanta del reviscòl cançonièr occitan eissit dels ans 60. La famosa Nòva cançon occitana.
« Una lenga per la memòria, una lenga per ton enfància » çò canta al mitan dels ans 1970... Cal dire que la transmission es un tèma important per aquesta Besierenca, que foguèt tanben la femna del militant Ives Roqueta.
A travèrs sos libres, Maria Roanet dessenha l’imatge d’una amorosa de son país, Occitània. De sa vila natala d’en primièr, de Lengadòc puèi. Lo patrimòni i es viscut a dètz milas lègas de tota mesa en veirina. Lo tèma de l’enfància i es omnipresent, lo de la fe tanben.
Maria Roanet fa la causida de cantar en occitan, « la lenga dels vençuts, doncas la lenga dels mai paures », amb la generositat que la caracteriza, non pas sens melanconia.
En 1971, publica en çò de l'editor P.J. Oswald una antologia, Occitanie 1970, les poètes de la décolonisation (Occitània 1970, los poètas de la descolonizacion), que marcarà aquela epòca. I compila en particular de tèxtes d’autors occitans, de poèmas mas tanben de cançons. E alèrta l’opinion al subjècte de l’avenidor de la cultura occitana. Refusa sa mòrt, e punta sustot lo ròtle de l’escòla, aisina de la colonizacion de tria dins lo declin de las lengas e culturas de França. « Dins aquesta província asfixiada que crèa pas mai, que totes sos creators fugisson cap a París, es incredible que de joves poètas o cantaires prengan la paraula, en occitan, per dire las vertats vitalas. »
Dins aqueste extrach, la se vei a Besièrs, dins los carrieròts del centre-vila popular, puèi dins son escòla. I parla de son enfància, d’aqueles mots en lenga d’òc, sancionats per sa mestressa. La retrobam apuèi en plen mitan d’un elevatge de galinas en batariá, ont interprèta sa cançon de circonstància Los Uòus. Se’n desgatja una prigonda tristesa. D’animals arrancats a lor environament natural, sens sòl, embarrats dins de bóstias... Drama contemporanèu ligat a l’aviada de l’industria, simbòl d’una societat cinica, malauta, que copa los èssers de çò que son : darrièr aqueste imatge fòrt, entre las linhas, Maria Roanet desvela lo sòrt que l’òme se resèrva tanben a el-meteis. « Lo bèc copat, lo còl plumat : far l’uòu, manjar, far l’uòu, manjar. Sens rós, sens grelh, un càncer mòl, vianda de mòrt pels òmes fòls ».
Atal se debana tot lo saber-far cançonièr de Maria Roanet que, a travèrs dels imatges simples, dins l’ordinari de nòstra societat, en dessenha abilament los grands enjòcs. Los tèmas de sas cançons son multiples e tendon a abolir las ierarquias entre nauta e bassa culturas. S’i crosa plan atal tanben los trobadors que de Nadals del repertòri popular occitan, de creacions o d’aires del repertòri occitan. « De cançons popularas tradicionalas amb un contengut social contestatari », precisa Ives Roqueta dins son libre La Novèla cançon occitana paregut en 1972 en çò Privat.
