Mistral e lo Felibritge

100 ans aprèp sa mòrt, Frederic Mistral, prèmi Nobèl de literatura en 1904 per son cap d’òbra en lenga d’òc, Mirèio, demòra, al costat dels trobadors, la granda referéncia occitana del sègle XXI. Aqueste reportatge realizat a l’ocasion de las celebracions del Centenari Mistral, mòstra que son eiretatge va plan de delà de Provença. Se l’occitanisme del sègle XX a tengut a se diferenciar del Felibritge, lo primièr movement organizat per la defensa de la lenga e de la cultura d’òc, e dont Mistral foguèt lo grand lidèr, la figura de Mistral e son òbra literària constituisson çaquelà totjorn una referéncia incontornabla, e donan luòc, sus tot l’espaci d’òc, a creacions artisticas e recèrcas universitàrias.

Mistral es una de las figuras tutelaras pel Lengadocian Max Roqueta – un de sos racontes « de vocacion » relata son emocion d’enfant quant ausiguèt son paire recitar una estròfa de Mirèio, mentre que paire e filh efectuavan l’umil prètzfach de la culhida de l’èrba pels conilhs. Se Robèrt Lafont a aportat en 1954 una critica salutària sus l’òbra literària e ideologica de Mistral, amb son famós Mistral ou l’illusion (ed. Plon, 1954), aquesta critica repausava mai que tot sus una immensa admiracion de l’òbra literària, que ne coneissiá de fragments entièrs de còr e a la coneissença de la quala a format de generacions d’estudiants. Admiracion partejada aicí per Ives Roqueta que demanda instantament dins aqueste reportatge que se legisca lo poèta, classat, a la lèsta e a tòrt, per l’istòria literària oficiala al trast dels poètas del terrador.



Lo CIRDÒC rapèla a aquesta ocasion la portada europèa de Mistral e de son òbra amb l’exposicion Mistral e l’Euròpa, la renaissença occitana dins la prima dels pòbles europèus.

Costat artistic, dempuèi l’opèra Mireille de Gounod, l’òbra de Mistral a donat luòc a fòrça creacions recentas dont las de l’ensemble polifonic lo Corou de Berra, sus una composicion musicala de Patrice Comte o de la pèça de teatre Mistral tout ou rien per la companhiá La Rampe-TIO. En 2004, annada del cent-cinquanten anniversari de la creacion del Felibritge e del centen anniversari de l’atribucion del prèmi Nobèl a Mistral, mai de 250 manifestacions se son debanadas en França e a l’estrangièr.

La recèrca universitària es pas en rèsta, amb la biografia de Claude Mauron (Frederic Mistral, ed. Fayard, 1993), los trabalhs de l’istorian Felip Martèl sul Felibritge (Les Félibres et leur temps : rennaissance d’oc et opinion - 1850-1914, ed. Presses universitaires de Bordeaux, 2010), las relecturas e analisis de l’òbra de Mistral de Jean-Yves Casanova (L’Enfant, la mort, les rêves, ed. Trabucaire, 2004 ; Frederic Mistral, l'ombre et l'écho. Aspects de l’œuvre littéraire mistralienne, ed. Garnier, 2016) o encara lo collòqui internacional Lire Mistral en 2014, que los actes son estats publicats a las edicions Garnier (Sus la mar de l’istòri. Lectures et réceptions de l’œuvre de Frederic Mistral, Casanova, Courouau, Martel dir., ed. Garnier 2018).