Joan Bodon

Nombroses son las e las que, a la seguida de l’universitari aleman Georg Kremnitz per qui Joan Bodon « es un dels pus grands escrivans del monde modèrne. Se aviá escrich dins una lenga majoritària sa votz seriá percebuda de pertot », an reconegut dins son òbra tant marginala e universala a l’encòp, un gigant de la literatura contemporanèa.



A l’ocasion d’aqueste reportatge de l’ORTF, Joan Bodon ditz son poèma « Sus la montanha », que serà publicat dins lo pichon recuèlh Sus la mar de las galèras, (ed. IEO, coll. « Messatges », 1975). Se Bodon es estat plan lèu conegut e reconegut per son òbra en pròsa, contes e romans, son òbra poetica es estada popularizada pels cantaires de la Nòva cançon, la novèla cançon occitana. Se pensa en particular a Mans de Breish dque las melodias qu’a compausadas suls poèmas de Bodon son, per fòrça occitanistas, d’ara enlà indissociables dels tèxtes. Aprèp Mans de Breish, la forma classica e regulara d’aquesta poesia es encara una font d’inspiracion per la jove scèna musicala actuala. La simplicitat dels poèmas de Bodon – que deu fòrça a Federico García Lorca (Bodon a escrich qualques romances) – es pas qu’aparenta : lo ton de connivéncia familiara recobrís un trabalh formal complèxe e exprimís una prigonda melanconia, la dels amors maluroses, del malur omnipresent, de la solitud dels joves païsans paures e timides, qu’an pas d’autre recors que lo vin, lo sòmi, la fugida o la mòrt.



Tornam sus l’itinerari de lo qu’es segurament lo mai legit dels escrivans occitans del sègle XX. Nascut en 1920 dins una familha païsana de Roergue, a Crespinh, canton de Naucèla, e aprèp l’escòla del vilatge puèi lo cors complementari de Naucèla, entra a l’Escòla normala de Rodés. Mentre qu’es un tot jove institutor, lo STO* le manda en Alemanha, a Breslau, de 1943 a 1945. Aprèp qualques pòstes de mèstre d’escòla e de mèstre itinerant agricòla, partís en 1967 ensenhar en Argeria, ont defunta en 1975. Son òbra, prigondament impregnada de desesper e d’umanitat, pren lo partit dels umiles e dels excluses, dels doblidats e dels vençuts. Sos personatges son marcats de folia, de solitud, d’alcoolisme e de misèria, materiala, morala o sexuala. Se debaton dins l’univèrs mental claus d’una societat rurala descricha sens complasença. Son escritura se caracteriza per una narracion nerviosa e per de frasas brèvas, qu’impressionan per lor natural e l’evidéncia de las formulacions. Sos contes s’inspiran largament de la tradicion (la maire de Bodon èra una contaira reconeguda), mentre que sos romans mesclan realisme e insolit, e quitament fantastic.

* Servici del trabalh obligatòri