Lo Teatre de la Carrièra e La Pastorala de Fòs

La Pastorala de Fòs es una pèça de teatre de la companhiá Lo Teatre de la Carrièra jogada pel primièr còp en 1975. Met en scèna la jove Mirelha, confrontada al retorn de la Tarasca suls chantièrs siderurgics de Fòs.  
La pèça es, a l’imatge de sa situacion iniciala, un rencontre permanent entre una multitud de figuras provençalas tant plan istoricas (Nostradamus), coma literàrias (Mirelha, personatge del roman eponim de Frederic Mistral), o tradicionalas (gardians de Camarga, pastors de la Crau, Tarasca). De la frucha de lors escambis exuberants, la pèça convida l’espectator a se questionar sus de tematicas tant divèrsas coma lo conflicte entre tradicion e modernitat, son rapòrt a la revolucion o encara a la prostitucion.

S’inserís al dintre del cicle del « Teatre de la Liberacion » del meteire en scèna Claude Alranq (tanben actor dins la pèça), al costat d’autras pèças emblematicas del Teatre de la Carrièra coma Mòrt e resurreccion de M. Occitania (1970) o La Libertat o la Mòrt (1976). La decennia de 1970 es d’alhors una de las mai ricas pel Teatre de la Carrièra, ajudat dins sa desmarcha de professionalizacion per las vilas d'Arle e del Martegue. Intervendrà d’alhors mantun còp dins lo festenal In d'Avinhon e dins divèrsas accions de promocion d’un novèl teatre coma l’Action Jeune Teatre (A.J.T.) o l’Accion culturala occitana.



Per la seguida lo Teatre de la Carrièra vei son accion e sos membres se devesir cap a d’accions parallèlas. Claude Alranq se’n retira e multiplica las animacions e creacions amb Africa e Las Caribas, obten un doctorat d'Estat en lingüistica e arts de l’espectacle vivent e dirigís pendent prèp d’una decennia l'ensenhament del teatre e de l'etnoscenologia a l'Universitat de Niça-Sòfia-Antipòlis, fins a 2008.



Sus las pesadas de la pèça Saisons de femmes (1979-1980), d’autres membres del Teatre coma Anne Clément (codirectritz del Teatre de la Carrièra entre 1978 e 1983), Catherine e Marie-Hélène Bonafé s’investisson dins lo teatre feminin. Anne Clément fondarà tanben la companhiá Gargamela-Teatre en 1988 per promòure un apròche del teatre basat sus l’expression populara en posant dins de tematicas coma la fèsta Carnavalesca o la poesia dels Trobadors. A aquel títol, se poirà citar sa pèça La fabuleuse aventure de Ramon de Perilhos publicada en 2010 que s’inspira d’una version medievala occitana d’un viatge al Purgatòri.



D’autras companhiás de teatre occitan an tanben espelit en parallèl de l’accion del Teatre de la Carrièra, d’en primièr en 1974 amb la companhiá La Rampe (venguda pus tard La Rampe-TIO, Teatre interregional occitan). Creada a l’entorn de Bruno Cecilhon e Joan-Loís Blenet, desvolopèt abans tot la creacion a destinacion d’un public curiós e desirós de retrobar las emocions d’una lenga e d’una cultura millenària, coma n’atèsta sa recenta pèça Mistral tout ou rien - Cabaret poetic e musical (2004).
Aquesta companhiá serà d’alhors rejunta per Claude Alranq en 2008 en seguida de son despart de l’Universitat de Niça.

 Al dintre de las principalas companhiás de teatre occitan, conven tanben de citar lo Centre dramatic occitan. Aquesta companhiá, eissida de l’equipa d'animacion dels Rencontres de Fox Amphoux, festenal popular del Naut Var, se fa conéisser en 1966 per la creacion de Per jòia recomençar, espectacle que romp amb la representacion complasenta de la cultura provençala folclorizanta e que posa en particular son influéncia dins los escriches de la generacion militanta qu’a pres la tèsta de l’Institut d’Estudis Occitans al sortir de la Segonda guèrra mondiala, menada entre autre per Robèrt Lafont.
A partir dels ans 1980, la produccion del Centre Dramatic Occitan es de mai en mai marcada per la produccion d’André Neyton, e sas pèças coma La légende noire du Soldat O (2004) e Moi, Gaston Dominici, assassin par défaut (2016), que constituisson qualques unas de sas melhoras capitadas.