Retour à accueil

Digoradur ar bezhina e Plougerne [Ouverture de la campagne goëmonnière à Plouguerneau]

06 mai 1984
03m 31s
Réf. 00511

Notice

Résumé :

Digoret eo ar bezhina e Plougerne. Martoloded a zispleg penaos eo cheñchet o doareoù labourat a-drugarez da oustilhoù nevez. [Reportage sur l'ouverture de la campagne goëmonnière : techniques, difficultés, usages. Les goëmonniers ont délaissé la "guillotine" pour utiliser une machine plus pratique et beaucoup moins dangereuse, le "scoubidou".]

Type de média :
Vidéo - Journal télévisé
Date de diffusion :
06 mai 1984
Source :
FR3 (Collection: An taol lagad )
Thèmes :
Lieux :
Langue :
Breton

Éclairage

Bez'e aer da vezhina e-pad c'hwec'h miz adalek penn kentañ miz mae betek kreiz miz here. E bloavezhioù 1960 ez eus bet cheñchamantchoù bras gant micher ar vezhinerien. Ar vag dre lien zo bet ramplaset gant ar vag dre voteur, kemeret eo bet plas al loan hag ar c'harr gant an trakteur hag ar remork da gentañ ha gant ar gamion da c'houde. Gwezhall e veze troc'het ar bezhin gant ar falz hag ar c'hilhotin, bremañ e raer gant ar skoubidou. Frapet e penn ur c'horn-kargañ ez a ar skoubidou da sachañ ouzh ar bezhin e strad ar mor. Treiñ a ra ouzh e dro en ur sachañ er memes poent ouzh ar bezhin. Da c'houde e tiskarg ar bezhin dastumet e kal ar vag. Lec'h ma evedo meur a zen o poaniañ gant o divrec'h hag o divskoaz, n'eus nemet bremañ ur bezhiner ken war vourzh kabin ar vag e penn ar jeu.

Daniel Le Bris – CRBC - UBO / UBE Brest

Evit mont pelloc'h gant tem ar bezhinf:

F.Elegoet 1982, Bezhinerien en enezeier, 1982

M.Madeg 1993, Bezin e Bro-Leon, 1993.

www.dastum.net

www.ecomusee-plouguerneau.fr

Version française

La récolte du goémon s'effectue pendant six mois depuis le début de mai jusque la mi-octobre. Dans les années 1960 de grands changements sont apparus dans la profession des goémoniers. Le bateau à moteur a succédé au voilier, le cheval de trait et la charrette ont d'abord été remplacés par le tracteur et la remorque, puis par le camion. Autrefois, le goémon était tranché à l'aide d'une faucille ou d'une guillotine (long manche muni d'une faucille à son extrémité) ; à présent on utilise un scoubidou. Fixé à l'extrémité d'un bras mécanique, le scoubidou arrache le goémon au fond de la mer. Il tourne sur lui-même et tire sur le goémon simultanément. Là où autrefois, plusieurs hommes travaillaient péniblement à la force de leurs bras et de leurs épaules, un seul goémonier peut aujourd'hui diriger les opérations depuis la cabine du navire.

Daniel Le Bris – CRBC - UBO / UBE Brest

Documentation:

F.Elegoet 1982, Bezhinerien en enezeier, 1982

M.Madeg 1993, Bezin e Bro-Leon, 1993.

www.dastum.net

www.ecomusee-plouguerneau.fr

Daniel Le Bris

Transcription

Inconnu
Al labour a oa tenn, al labour a oa tenn. Amzer ebet james da repos, marteze hon deze un eur, div eur repos p'an deiz. Nemet d'ar sul ? D'ar sul e labourez 'mestra bemdeiz, kement a labour d'ar sul nemet ne vezomp ket en aod. Bezhin da dispakañ, bezhin da ledañ, bezhin da verniañ, da lakaat en ur bern bras. Benn fin tout al labour-se, e oa dija tost an noz. Just ur banne, marteze amzer da evañ ur banne kafe. Merc'hed a veze da heul, memes familhoù a-bezh tachadoù. Ya, dont a rankont da sikour, kwa, kar lod dac'halene n'o doa ket nemet un tamm buoc'h kwa amañ. Setu 'pad ar goañv, neuze kwa, e rankont bevañ gant ar pezh a vez gounezet en hañv. Al loan a veze kaset eno hag e veze diskarget, kwa, ar vag gant al loan. Med lod a oa gant chaoserioù, ar bras deus an dud a oa gant chaoserioù c'hoazh d'ar poent-se, surtout er penn kentañ, pa edon-me o vezhina eno, ne oa ken nemet chaoserioù.
(Silence)
Inconnu
Ma labouroc'h ket, 'po ket. Aze 'mañ ar sezon. N'eo ket un avañs mont di ma labouroc'h ket. Ni a rank kaout ur gwenneg bennak evit bevañ 'pad ar goañv. Ar feurm n'omp ket gouest da vevañ ganti hep m'hon nije ur gwenneg bennak deus an nevezioù. Brav, o deus skoubidou. Memes... Ni, ar c'habin a-dreñv, memes 'neus ur c'habin ive, 'hend-all pa vez un tamm bezhin o sevel war laez ganto, an dra-se a gustum distreiñ anezhañ en dro. Setu an hini a zo a dreñv a vez glebiet tout gant ar mor o tont deus ar c'hrog.
(Silence)
Inconnu
En hon amzer, an dra-se zo un tamm disheñvel, kwa, med gouzout reomp da belec'h ez eomp. Amañ omp bet er goudor, goude-se omp cheñchet plas. Setu finalamant e ouezomp e pelec'h ez eomp, kwa. Amañ n'eo ket dañjerus tamm ebet, leun a gerreg, setu emaomp o labourat en diabarzh, kwa, diabarzh ar c'herreg.
(Silence)
Inconnu
An teknik a zo paset mat, kwa, sur, ha memes ne vije ket poan ober tout ar bezhin 'zo aze e daou viz ma vije amzer abepre potable.
Fañch Broudig
Met, ar skoubidou a zo un dra, un aezamant bremañ da labourat ?
Inconnu
Ur soulajamant eo bet, ya da gentañ tout, da zivrec'h an dud, kar e-giz-all evedo tout war hor skoazioù deomp hag e santemp anezho. Lazhet e vijemp bet tout ma vijemp bet kontinuet gant ar c'hilhotin hag ar machin.