(Musique)

Claude Alranq
Mèstre ! Es ben atal que nòstra lenga es devenguda vergonhosa ?E que s'es restressida coma una pèl de chagrin ?

Maurice Andrieu
Plan solide, mas cal pas oblidar tanpauc qu'es l'escòla enfin laïca, publica e a gratis,que permetèt a totes,sens far cap de diferéncia de classa sociala,d'aténher la coneissença.

Claude Alranq
La coneissença ? Òc.Quala coneissença ?Una lenga, es pas quicòm solament per dire que fa bèl o que va plòure.Una lenga es quicòm d'esmeravelhós ;es l'enfant natural de las gents d'aicí ambe lo soleh d'aicí,la tèrra d'aicí, l'istòria d'aicí, lo vent d'aicí.En tuant nòstra lenga,an pas solament cramat un diccionari,an pas solament panat una paraula,an esforjat nòstre biais de viure,de dire,de sentir,de pensar, d'imaginar, de rire, de plorar. Nòstra civilizacion.

Maurice Andrieu
Es vertat...Mas, es pas possible tanpauc de passar jos silencitot l'ambient economic de l'epòca ! Lo monde de las campanhas èran ablacats per la misèria.E tu ?Dins ta familha a tu ?Cossí s'es perduda la lenga nòstra ?O lo contrari, es que l'an servada ?

Claude Alranq
Es pas al nivèl de la familha que la lenga d'òc s'es perduda d'abòrd.S'es perduda d'abòrd al nivèl politic, al nivèl del poder.E justament per de que avèm perduda la partida al nivèl politic que s'es mesa en plaça una politica de vergonhizacion :"Qui parlera patois portera le sabot autour du cou !Ou bien le bonnet d'âne !"E alara, lo pòble qu'aviá gardat la lenga dempuèi mai de sèt cents ans,que la teniá aquí coma l'èrba d'agram, e ben, lo pòble a començat de tombar son cap.Per exemple, ara, sèm en vendémia,e a l'escòla, cada annada per la dintrada,es costuma de se faire una redaccion sus las vendémias.Nous, le plus naturellement du monde, on disait,une "còla" de vendangeurs,ou bien,"j'ai quiché la semal,et avec les semalièrs, je l'ai menée à la camionette"ou encore, tè,"E ramasse tout, même les moissèls".Alara lo professor el ,t'agantava son craion roge e de cric, e de cròc, te ralhava tot aquò !Moissèl : barbarisme ! Semal : zéro !Es coma aquò que la vergonha es dintrada dins lo pòble.E la maire que te ditz :"Si tu continues à faire des fautes de français, hein ?E ben, tu iras à la vigne avec ton père et lo veiràs que la terre, elle est basse !"

Maurice Andrieu
A aquela escòla, i ès anat, tu, pr'aquò ?E ne siás sortit.Es aquela escòla que te l'a moclat lo cap,e emai l'èime per revendicar la cultura de tos paires auèi.Sai ben, es aquela escòla que te l'a presa ta lenga.Plan segur.Mas t'a balhada la paraula.

Claude Alranq
Òc, vòli tornar dins aquela escòla e m'emponhar amb tot çò que m'an aprés.Verai que i ai trobat d'utisses per me desliurar,e m'an pas jamai dich çò qu'una generacion de papetas nos aurián poscut aprendre :lo riu d'aquel país,lo nom de cada planta, de cada aucèl,de cada peis.Lo biais nòstre de faire, de dire, de cantar,de jogar...I a un blanc dins nòstra memòria, i a un silenci.I a un malhon que manca a la cadena,i a una taca de sang.Vos cal pas oblidar, Mèstre,la granda Guèrra de 1914 :un milion cinc cent mila mòrts,un milion cinc cent mila lenga de geladas ,un milion cinc cent mila paraulas d'arrestadas.