Barzhonegoù Yann Ber Piriou [Poèmes de Yann Ber Piriou]

16 mars 1972
02m 11s
Réf. 00606

Notice

Résumé :

Displegañ a ra Yann-Ber Piriou penaos en deus bet c'hoant bodañ e “Défense de cracher par terre et de parler breton”, barzhonegoù a ziskouez tro-spered ar Vretoned e penn-kentañ ar bloavezhioù 1970, etre kounnar ha spi en dazont. [Le poète Yann-Ber Piriou explique comment il a rassemblé dans "Défense de cracher par terre et de parler breton", des poèmes écrits par de nombreux auteurs et qui reflètent l'état d'esprit des Bretons au début des années 1970, entre colère et espoir dans l'avenir.]

Type de média :
Date de diffusion :
16 mars 1972
Source :
ORTF (Collection: Breiz o veva )
Personnalité(s) :
Lieux :
Langue :
Breton

Éclairage

Ganet e 1937 e Lannuon, deuet eo Yann-Ber Piriou da vezañ kelenner war ar saozneg. Met ur stourmer evit Breizh eo ivez. E 1964 e oa da skouer e-touesk krouerien an UDB, Unvaniezh demokratel Breizh. Moarvat eo evit se eo arouezius ar gwerzennoù dastumet gantañ e “Défense de cracher par terre et de parler breton” eus stourmoù ar mare. Stourmoù difennerien ar sevenadur hag ar yezh met ivez ar stourmoù sokial a vez dre ar vro, a-hed ar bloavezhioù goude 1968. "Kalon ar vretoned a zo leun a c'hlac'har, hag anken, aon o deus rak an amzer da zont rak n'o deus ket a labour er vro", emezañ.

Divizet en deus embann ar barzhonegoù-se, skrivet gant tud liesseurt, e div yezh, galleg ha brezhoneg, rak ne oar ket an holl vrezhonegerien lenn o yezh. Yann-Ber Piriou en deus desket brezhoneg pa oa yaouank, e-pad ar brezel, a-raok disoñjal ar yezh ha deskiñ anezhi en-dro, er stumm komzet ha skrivet ar wech-mañ.

En diell e implij Yann-Ber Piriou gerioù taer ar stourmer evit taolenniñ stad an traoù e Breizh, evit ar brezhoneg da skouer, a-raok displegañ ez eus un tammig spi gantañ memestra evit an dazont.

Mathieu Herry - Kalanna

Version française

Né en 1937 à Lannion, Yann-Ber Piriou est devenu professeur d'anglais. Mais il est aussi militant pour la Bretagne et poète. En 1964, il faisait partie des fondateurs de l'UDB, l'Union démocratique bretonne. C'est sans doute pour cela que les poèmes qu'il a rassemblés dans “Défense de cracher par terre et de parler breton” reflètent les luttes qui ont cours en Bretagne au début des années 1970 : les luttes pour la culture et la langue bretonne mais aussi les luttes sociales, nombreuses à cette époque. "Le coeur des Bretons est plein de chagrin, d'inquiétude, ils ont peur de l'avenir car il n'y a pas de travail au pays", dit-il.

Yann-Ber Piriou a décidé de publier ces poèmes écrits par divers auteurs, dans une édition bilingue, car tous les bretonnants ne savent pas lire leur langue. Lui a appris le breton étant enfant, notamment pendant la guerre, mais l'a oublié en quittant la Bretagne avant de l'apprendre à nouveau, sous sa forme parlée et écrite cette fois.

Dans cette archive, face à Charlez ar Gall, il emploie les mots forts du militant pour décrire l'état de la Bretagne, concernant le breton notamment, avant d'expliquer qu'il voit l'avenir malgré tout avec un peu d'espoir.

Mathieu Herry - Kalanna

Mathieu Herry

Transcription

Charlez Ar Gall
Betek bremañ, Yann-Bêr Piriou, pa zegouezhe din kaout ul levr barzhonegoù etre va daouarn e oan techet da glask ennañ barzhonegoù e gwerzhennoù. Da lavaret eo skridoù o komz dreist-holl eus trivliadennoù Mab-den, ar vuhez, ar marv, ar yaouankiz, ar garantez ivez hag a wechoù balafenned o nijal. N'eo tamm ebet ar pezh a gavan en dastumadenn barzhonegoù-mañ, tamm ebet.
Yann-Bêr Piriou
Nann. N'eo ket... N'eo ket se evel just a gaver el levr. Klasket am eus dibab barzhonegoù a glotae un tamm bihan gant ar pezh a zo o sammañ ar Vretoned en amzer vremañ. Kalon ar Vretoned 'zo leun a c'hlac'har, a anken. Aon o deus rak d'an amzer da zont, rak n'o deus ket a labour er vro. Hag a-wechoù ivez e santan ur gounnar o sevel enno pa welan an dud yaouank o vont kuit, pa welan buhez ar vro o vont kuit. Ha klasket eo bet just a-walc'h dibab barzhonegoù...
Inconnu
hag a...
Charlez Ar Gall
Diwar bluenn skrivagnerien deus an amzer vremañ ?
Yann-Bêr Piriou
Diwar bluenn skrivagnerien deus an amzer vremañ, 'zo bet awenet tamm pe damm gant stad ar vretoned, gant stad ar vro just a-walc'h.
Charlez Ar Gall
Da lavaret eo a-wechoù tagus a-walc'h ?
Yann-Bêr Piriou
A-wechoù eo tagus tre, ya. Ret eo lavaret ez eus, 'vel ma lavaren... anken, glac'har... kounnar ivez, a-wechoù ez eus bruzhunadoù esperañs a c'hras Doue, rak tud yaouank bremañ o deus c'hoant da chom er vro, o deus komprenet e oa arabat derc'hel da ouelañ, derc'hel da c'harmat met ret e oa chom er vro ha stourm evit kaout ar gwir da vevañ evel tud...
Charlez Ar Gall
Talbenn al levr zoken a zo un tammig tagus ivez...
Yann-Bêr Piriou
Tagus tre, ya. Tagus... fin, tagus, tagus a-walc'h d'an nebeutañ. Peogwir e oa se vije gwelet gwechall e plasoù 'zo, e skolioù 'zo, ar skritell-se. Hag 'benn ar fin evel-just, gounezet 'zo bet traouigoù 'vit ar brezhoneg, met ar brezhoneg a chom bepred 'vel ur paour klasker-bara en e bro.